NJN-zomerkamp Weerribben I

De afgelopen tien dagen ben ik met de NJN op zomerkamp geweest in de Weerribben. Zoals altijd hebben we het weer gezellig gemaakt en hebben we veel leuke insecten gezien, en met name vlinders en libellen. Daarnaast heb ik een grote stap gemaakt voor mijn eindwerkstuk (op de meeste scholen ‘profielwerkstuk’, maar mijn school is een beetje raar). Dat gaat namelijk over de biotoop van de groene glazenmaker, een soort die strikt gebonden is aan krabbenscheer. Ik ben bezig te onderzoeken wat de groene glazenmaker behalve krabbenscheer nog meer nodig heeft en daarvoor heb ik tijdens dit kamp ook de tijd voor genomen. Want waar komen er nou meer groene glazenmakers voor dan in de Weerribben?

 

Het kamp op begon op zaterdag 13 juli wat treurig, met veel bewolking. De eerste excursiedag, op zondag ben ik in het Woldlakebos geweest en heb ik samen met de excursie metingen gedaan voor mijn eindwerkstuk. Tijdens de metingen tussen de krabbenscheer schepten we op verschillende plekken ook larven van de groene glazenmaker uit het water. Daarnaast hebben we leuk naar andere libellen gekeken, met name de Kempense heidelibellen waren leuk. Als toetje ontdekte een excursiedeelnemer een vrouwtje gevlekte glanslibel die aan de krabbenscheer hing. Erg leuk, want ik had nog nooit een vrouwtje van deze soort gezien, afgezien van een copula die ik twee jaar geleden op 15 meter hoogte in een boom zag hangen.

Op maandag 15 juli ben ik met de boot op pad geweest. Het was nog altijd wat treurig weer, maar heel af en toe piepte de zon er een klein beetje tussendoor. De score bleef hangen op een laag aantal libellen en vlinders, maar de zilveren manen lieten zich wel leuk fotograferen. Wat een mooie beesten!

Op dinsdag heb ik ’s morgens weer met een excursie krabbenscheer geschept voor mijn onderzoek aan de Hoogeweg en ’s middags was het plan om grote vuurvlinders te gaan zoeken; dan zou de zon doorbreken. De zon brak echter pas om 19:30 uur door, dus van grote vuurvlinders kwam er niet zoveel. Wel vond ik in het Woldlakebos een pas uitgeslopen groene glazenmaker en een paar larvenhuidjes. Ook een erg leuke vondst! Om de teleurstelling over het weer en de grote vuurvlinders een beetje goed te maken hebben we naar eitjes van de grote vuurvlinder gezocht. Die konden we gelukkig wel vinden.

Pas op woensdag 17 juli brak de zon door. Dat was weer een bootexcursie voor mij en we gingen gelijk naar een plekje dichtbij de werkschuur van Staatsbosbeheer (waar we boten mochten lenen) om te kijken of er een grote vuurvlinder te vinden was. En ja hoor! Het was bijna meteen raak. En wat een mooi beest is het toch! We zagen een prachtig vers mannetje, nog geen enkele beschadiging; knal oranje! Doordat het nog redelijk vroeg op de ochtend was en de zon niet heel hard scheen liet hij zich heel rustig bekijken en vanuit alle mogelijke hoeken bekijken. Dag geslaagd!

De grote vuurvlinder is een zeer zeldzame soort in Nederland, die alleen in de Weerribben en de Rottige Meenthe (vlakbij de Weerribben in Friesland) voorkomt. De ondersoort batava komt alleen in Nederland voor, en is dus nergens anders op de wereld te zien. Het is bovendien de grootste ondersoort van de grote vuurvlinder, meer dan anderhalf keer zo groot als de Belgische ondersoort carueli, die ik vier jaar geleden in de Gaume zag.

De grote vuurvlinder ssp. batava is te herkennen aan de egaal oranje kleur op de bovenkant (met bruine vlekjes bij de vrouwtjes). De onderkant van de vleugels is blauw grijzig met oranje en bruine vlekjes. Die vlekjes schijnen bij mannetjes soms soort op de bovenkant van de vleugels.

Behalve twee grote vuurvlinders waren er op dit veld ook vele tientallen zilveren manen aanwezig. Ik had er nog nooit zoveel bij elkaar gezien!

De rest van de dag hebben we lekker gevaren en libellen gekeken. Ook waren er opvallend veel ringslangen die we zagen zwemmen vanuit de boot. Op een aantal plekken vlogen patrouillerende groene glazenmakermannetjes tussen de bomen.

Op donderdag was het rustdag, maar omdat ik – en met mij nog een aantal anderen – niet zo goed weet wat je eigenlijk moet doen als je niet op excursie gaat heb ik met een groepje toch de boot gepakt en zijn we op excursie gegaan. Tijdens deze excursie ging het hard qua grote vuurvlinders. We zagen al snel een mannetje, en later vanuit de boot ook nog een vrouwtje die zich prachtig liet zien. Op een andere plek vond ik ook nog twee mannetjes, toen de rest te lui was om een stuk over het land te lopen en lekker bij de boot in de buurt bleef. Verder zagen we een grote weerschijnvlinder overvliegen, vonden we een muskusboktor en van de libellen zagen we onder andere bruine korenbout, Kempense heidelibel en gevlekte glanslibel.

Op vrijdag de 19^e ging ik een dagje op en neer naar school. Ik had officieel nog geen vakantie (regio midden is laat dit jaar), maar vanwege de inhaalweek waarin ik niks hoefde te doen kon ik prima op kamp. Maar die vrijdag was het raak en mocht ik mijn rapport komen ophalen. Het was wel errug vroeg opstaan om vanuit Ossenzijl op tijd in Zeist te zijn, maar het kon allemaal.

 

Op zaterdag 20 juli heb ik geen excursie geleid, maar heb ik twee andere excursieleiders wel gegidst naar wat plekjes in de hoop de grote vuurvlinder te vinden. Zij wilden hem ook nog wel graag zien. Op de tweede plek was het raak, na de grote regenbui die rond het middaguur viel. Maar even in het café zitten was ook lekker.

Daarna hebben we nog een hele tijd bij krabbenscheervelden naar larven en larvenhuidjes van de groene glazenmaker gezocht – en gevonden.

 

Op zondag 21 juli was alweer de laatste excursie en ik kreeg de excursie waar een filmploeg meeging voor een promotiefilmpje over de NJN. De excursiedeelnemers waren eigenlijk het vermoeiendst, en stiekem had die dag naar school er ook aardig ingehakt. Ik heb rustig aan gedaan en toen er ook nog twee mensen in het water gevallen waren heb ik besloten om halverwege de middag al naar het kampterrein terug te gaan. De filmploeg was toen al weg en met hun hebben we lekker gevaren een leuke libellen gezien.

 

Op maandag 22 juli was de bonte dag, waarop de kampcommissie (onder andere ik) de hele dag bezig is met het voorbereiden van de bonte maaltijd en de bonte avond. Geen soorten gescoord dus, maar het was een leuk kamp.

Op dinsdag 23 juli was het echt afgelopen en werd net voor de echte hitte het hele kampterrein opgeruimd.