Sinds een maand hebben we een nieuwe bezoeker in de tuin. Een maand geleden ontdekte ik hem voor het eerst, inmiddels zijn er al meerdere exemplaren langsgekomen. Het gaat hier om een koolwitje. Maar niet het gewone koolwitje (klein koolwitje), maar zijn zeldzame dubbelganger: het scheefbloemwitje!

Het scheefbloemwitje in de tuin op een margriet

Minder dan vijf jaar geleden werd deze nieuwe soort voor de Benelux plotseling ontdekt in Posterholt, Midden-Limburg. De ontdekking was erg plotseling. In mijn dagvlindergids voor Noordwest-Europa die in 2014 uitkwam was de soort nog niet opgenomen. Het bleek het begin van een gigantische opmars. Inmiddels heeft het nieuwe witje heel Nederland al veroverd. In het zuiden blijft hij het algemeenst, maar zelfs in Noordwest-Friesland is het beestje al gezien. Ik vraag me wel eens af: was de waarneming in 2015 wel de eerste? Of is de soort lang over het hoofd gezien doordat hij erg lastig te determineren is?

Het scheefbloemwitje lijkt namelijk als twee druppels water op het klein koolwitje. Alleen een combinatie van subtiele verschillen kan uitsluitsel geven. Al een aantal keren dacht ik er eentje gezien te hebben, maar steeds wees een admin van waarneming.nl mij erop dat het toch om een klein koolwitje ging. Tot een maand geleden in de tuin een scheefbloemwitje werd goedgekeurd. Inmiddels ken ik de verschillen vrij goed en zie ik ze steeds vaker in de tuin.

Eén van de eerste scheefbloemwitjes in de tuin. Gevangen voor determinatie en weer losgelaten. Het is geen heel mooie foto, maar wel de enige foto die ik van de bovenkant van de vleugels heb.

Op de bovenkant van de vleugels is de tekening van het scheefbloemwitje duidelijker en contrastrijker dan bij het klein koolwitje. Bovendien zijn de vlekken vaak groter. Ook de hoekvlek is groter. De middenstip is bij het scheefbloemwitje aan de buitenkant hol. Aan de onderkant is het scheefbloemwitje meer bestoven. Voor een uitgebreide lijst van verschillen tussen de witjes raad ik aan om de herkenningskaart van de Vlinderstichting (PDF) te bekijken. Soms zijn er ook minder duidelijk getekende scheefbloemwitjes en duidelijker getekende klein koolwitjes. Het blijft lastig.

Op de onderkant van de ondervleugel is dit beestje duidelijk grijs bestoven, duidelijker dan het klein koolwitje.

Om eitjes te leggen is het scheefbloemwitje afhankelijk van tuinen. Zijn waardplant komt in Zuid-Europa veel voor, maar in Nederland niet in het wild: scheefbloem. Vandaar ook zijn naam. In veel rotstuintjes staat het. Daarnaast weet ik een aantal vlinderliefhebbers die sinds de komst van het witje scheefbloem in de tuin of op het balkon hebben gezet. Zelf hebben we geen scheefbloem in de tuin. Bij ons komt hij alleen voor nectar langs.

Omdat ik vermoed dat scheefbloemwitjes wel eens een stuk algemener kunnen zijn dan gedacht wordt wil ik in de wijk een keer een steekproef doen door een dag alleen maar witjes te checken. Ik ben benieuwd welk percentage dan uit scheefbloemwitjes bestaat. Nog even wachten op de piek van de vliegtijd en een mooie, zonnige dag…

Plaats een reactie

Over de auteur

Jan-Freerk Kloen Avatar

Maak een website of blog op WordPress.com