Zoek de verschillen: de Zandoogjes der Fladderaars

Gisteren ben ik met mijn vader vlinders gaan tellen in de Bennekomse Meent voor de Vlinderstichting. Normaal is er niet bijster veel aan vlinders in dat gebied, maar vandaag lag dat nét even anders.

Het begon op weg naar de Bennekomse Meent. We namen de “klassieke route” op weg naar het gebied. Langs deze route zijn er in de wegbermen vaak veel vlinders te zien, zeker in deze tijd. Nu ook. Vlak achter het bord “Wageningen tot ziens” zagen we al wat zeer donkere vlindertjes vliegen. We stopten direct, want we waren al alert op koevinkjes. Dit waren ook koevinkjes, een bepaalde soort zandoogje.

Dit is het koevinkje, een heel donker vlindertje met geen tekening op de witte ringen op de onderkant van de vleugels na.
Dit is het koevinkje, een heel donker vlindertje met geen tekening op de witte ringen op de onderkant van de vleugels na.

Ze lijken erg op bruine zandoogjes, een andere soort die aanzienlijk algemener is. Maar dit waren dus koevinkjes, wel bijzonder, maar toch ook niet heel zeldzaam rond Wageningen. We gingen maar weer verder, want het was al best laat in de middag, en anders zouden we de route niet meer afkrijgen. Bij een berm waar een stuk of 8 koevinkjes rondfladderden wilde ik toch even proberen of er één op de foto kon krijgen. Ik pakte de telelens van mijn vader, en ontdekte dat hij was vergeten de accu er in te doen! Hij had heel braaf de accu aan de oplader gelegd, maar was vergeten hem ook weer in het fototoestel te doen. Gelukkig waren we nog niet heel ver van huis, en terwijl ik de koevinkjes aan het bestuderen was, ging mijn vader gauw de accu halen. Daarna gingen we gauw weer verder. Een kilometer verderop in de berm vlogen ook weer koevinkjes rond, maar ze gingen nauwelijks zitten. Moeilijk dus. Het lukte dan ook niet. Ook vlogen er hier 3 zwartsprietdikkopjes rond.

Zwartsprietdikkopje
Zwartsprietdikkopje

Gauw verder naar de Bennekomse Meent. In het gebied zelf had mijn vader nog nooit een koevinkje gezien, dus ik hoopte natuurlijk dat dat nu wel ging lukken! Als het zou lukken zou het geen nieuwe soort zijn voor het gebied, maar wel heel leuk, omdat het koevinkje nog maar één keer eerder in de Bennekomse Meent is gezien. Eindelijk kwamen we aan, en liepen het gebied in.

Je mag normaal niet in dit gebied in, maar omdat de telling namens de Vlinderstichting was en mijn vader daarom een vergunning had mochten wij het wel.

In het gebied waren erg veel bruine zandoogjes. Ook klein geaderde witjes en kleine koolwitjes waren er heel wat. En toen, ontdekte ik dat één van de bruine zandoogjes geen bruin zandoogje was, maar een koevinkje! Gelukt! Het was vrij lastig foto’s maken, omdat hij helemaal wegdook tussen de sprietjes. Gelukkig ging hij even later flirten met een bruin zandoogje en kwam hij weer tevoorschijn, waarna hij mooi boven in een grassprietje ging zitten.

We gingen verder, en raakten bijna de tel kwijt omdat we struikelden over de vele tientallen bruine zandoogjes. Tussen alle bruine zandoogjes ontdekte ik ook dat er een oranje zandoogje bij was. Deze zat mooi op een distel, boven op een bloem. De verschillen tussen al deze zandoogjes zijn vrij lastig, daarom komt er later in dit stukje een uitleg over de zandoogjes. Dit was best bijzonder, omdat oranje zandoogjes en stuk zeldzamer zijn dan bruine, en deze soort was nog nooit in de Bennekomse Meent geteld. Een nieuwe soort voor dit gebied dus! Later kwamen we er achter dat het er niet één was. Tussen alle bruine zandoogjes zat er regelmatig ook een oranje tussen, met uiteindelijk een totaal van enkele tientallen. Hartstikke leuk natuurlijk, maar we waren nog niet klaar met de zandoogjes. Bij een bosje vloog namelijk ook nog een bont zandoogje rond! Al 4 soorten zandoogjes in dit gebied, terwijl 2 soorten normaal is. Het mooie was ook dat ik ook alle 4 de soorten op de foto kon krijgen. Zo kan ik makkelijk de verschillen laten zien, aan de hand van zelfgemaakte foto’s.

Bij een mooi stukje met veel zon en héééééééél véééééééél blauwe knoop vlogen er ook weer veel vlinders, waaronder dagpauwogen, klein geaderde witjes, kleine koolwitjes, grote dikkopjes, bruine zandoogjes en oranje zandoogjes. Een stukje verderop landde ook een vlinder die ik niet direct herkende, tot ik hem goed kon bekijken. Een oranje luzernevlinder! Geen extreem zeldzame soort, maar toch leuk, omdat hij nog maar één keer eerder in de Bennekomse Meent is gezien.

Later thuis kregen we bericht van de Vlinderstichting dat de oranje zandoogjes geen oranje zandoogjes waren. Sommige bruine zandoogjes hebben ook wat meer tekening op de vleugels, en de twee witte stipjes in het oog waren volgens iemand van de Vlinderstichting ook geen betrouwbare kenmerken. Hij heeft de foto’s op mijn blog gezien, en geconstateerd dat alle oranje zandoogjes die we hadden gezien BRUINE ZANDOOGJES waren….. 😦 Dussss: wel een overzichtje van het koevinkje, bruin zandoogje en bont zandoogje, maar helaas niet het oranje zandoogje erbij. Ik heb nog geprobeerd een foto te vinden van een oranje zandoogje, want ik dacht er één te hebben gefotografeerd in het Renkums Beekdal, maar dat bleek ook een bruin zandoogje te zijn.

Helaas dus geen oranje zandoogjes.

Dit is het koevinkje, een heel donker vlindertje met geen tekening op de witte ringen op de onderkant van de vleugels na.
Dit is het koevinkje, een heel donker vlindertje met geen tekening op de witte ringen op de onderkant van de vleugels na.
Dit is een oranje zandoogje, lijkt niet heel erg op het koevinkje, maar wel op het bruine zandoogje. Het verschil is de tekening op de onderkant van de onderste vleugel: namelijk de witten band. Vaak hebben oranje zandoogjes ook 2 witte stipjes in het oog op de bovenvleugel, maar niet altijd.
Dit is dus een bruin zandoogje, hoewel ik eerst dacht dat het een oranje zandoogje was. Deze heeft wel een witte band, net als een oranje, maar een oranje zandoogje heeft ook nog witte puntjes op de onderkant van de ondervleugel. Voor de duidelijkheid dus: EEN BRUIN ZANDOOGJE
Dit is een bruin zandoogje. Heeft geen tekening op de ondervleugel en is egaal bruin. Het oogje is iets kleiner dan die van de oranje, en de vlinder zelf ook.
Dit is ook een bruin zandoogje. Heeft geen tekening op de ondervleugel en is egaal bruin. Het oogje is iets kleiner dan die van de oranje, en de vlinder zelf ook. Dit is de meest voorkomende variant.
Dit is het bont zandoogje.  Deze staat er meer bij om het compleet te maken dan omdat hij zoveel op de andere lijkt. Deze is namelijk zwart-wit gevlekt en erg bont, vooral op de bovenkant van de vleugels, die nu niet te zien zijn. Toch zie je het hier ook wel.
Dit is het bont zandoogje. Deze staat er meer bij om het compleet te maken dan omdat hij zoveel op de andere lijkt. Deze is namelijk zwart-wit gevlekt en erg bont, vooral op de bovenkant van de vleugels, die nu niet te zien zijn. Toch zie je het hier ook wel.

Nu de rest van de foto’s die ik deze dag gemaakt heb:

Oranje zandoogje
Bruin zandoogje
Boven op het knoopkruid een oranje zandoogje, met aan de onderkant een groot dikkopje
Boven op het knoopkruid een bruin zandoogje, met aan de onderkant een groot dikkopje
Bruin zandoogje
Bruin zandoogje
Weidebeekjuffer
Weidebeekjuffer
Bovenop de blauwe knoop zit een bruin zandoogje, aan de onderkant hangt een groot dikkopje
Bovenop de blauwe knoop zit een bruin zandoogje, aan de onderkant hangt een groot dikkopje
Blauwe knoop.....
Blauwe knoop…..
Dezelfde blauwe knoop, maar dan 2 seconden later gefotografeerd, nu met een zweefvlieg er op
…..Dezelfde blauwe knoop, maar dan 2 seconden later gefotografeerd, nu met een zweefvlieg er op
Oranje zandoogje met de vleugels open
Bruin zandoogje met de vleugels open

2 Reacties op “Zoek de verschillen: de Zandoogjes der Fladderaars”

Geef een reactie

Vul je gegevens in of klik op een icoon om in te loggen.

WordPress.com logo

Je reageert onder je WordPress.com account. Log uit /  Bijwerken )

Twitter-afbeelding

Je reageert onder je Twitter account. Log uit /  Bijwerken )

Facebook foto

Je reageert onder je Facebook account. Log uit /  Bijwerken )

Verbinden met %s

%d bloggers liken dit: